انواع روف گاردن
روف گاردن با تعریف کلی ایجاد فضای سبز بر روی سقف ساختمان ها و ایجاد محیط و بستر کاشت مناسب برای پرورش و نگهداری انواع گل ها و گیاهان با اهداف مختلف شامل انواعی می باشد. انواع روف گاردن را متناسب با روش اجرا، هدف از ایجاد، کاربری و … می توان در دسته بندی های مختلفی قرارداد و تعریف نمود. در ادامه این مقاله به صورت اجمالی به برخی از دسته بندی های رایج روف گاردن می پردازیم و جوانبی از آن را تشریح خواهیم نمود.طبیعتا و خصوصا در بین عموم جامعه به قراردادن تعدادی فلاورباکس و کاشت چند گیاه محدود و یا استفاده از چمن مصنوعی و نشیمن بر روی بام منازل تا ساخت و تجهیز بام با آیتم های متنوع روف گاردن و صرف هزینه های زیاد روف گاردن می گویند حال آنکه در واقع برای تعریف یک محیط به عنوان روف گاردن لازم است یکسری حداقلیات در ساخت و ایجاد آن رعایت و لحاظ گردد.
یکی از متداول ترین دسته بندی های روف گاردن تقسیم بندی آن بر اساس روش اجرا به سه دسته روف گاردن متمرکز، روف گاردن گسترده و روف گاردن مدولار پرتابل می باشد.
روش اجرایی روف گاردن گسترده به این صورت است که یک سطح یکپارچه به عنوان بستر کاشت به عمق (ضخامت) تقریبی ۲۰ سانتی متر بر روی سقف یا بام ایجاد می شود و انواع محدودی از گیاهان پوششی که عمق کاشت کمی نیاز دارند در آن کاشت می شوند. روف گاردن گسترده تنوع زیادی ندارد و بیشتر برای بهبود محیط زیست و افزایش سرانه سبزینگی در محیط های شهری و البته افزایش زیبایی منظر شهری ایجاد می شود.
حتما بخوانید: معرفی تنکابن
برای اجرای روف گاردن به روش متمرکز می توان پوشش گیاهی متنوع تری را برای کاشت انتخاب نمود و با افزایش عمق بستر در نقاطی از بام، گیاهان بلندتری مانند درخت ها و درختچه ها را نیز در کنار گیاهان پوششی و رونده کاشت که طبیعتا ضمن دارای بودن مزایای روش گسترده شامل زیبایی و بهبود کیفیت محیط زیست می توان نسبت به نگهداری و بهره مندی از انواع گیاهان اقدام نمود و همچنین به راحتی با ایجاد فضاهایی برای نشیمن ساکنین، باغی زیبا و در دسترس را برای آنها فراهم نمود.
روف گاردن متمرکز به لحاظ اقتصادی پرهزینه ترین روش اجرایی بام سبز می باشد که البته می توان از آن به عنوان مطلوب ترین روش نیز یاد کرد.
علاوه بر قیمت بالا می توان وزن زیاد روف گاردن را نیز به عنوان نقطه ضعف این روش نسبت به سایر روش ها برشمرد اگرچه با محاسبات قبل از اجرا و در نظر گرفتن بار آن نگرانی از این جهت وجود نخواهد داشت.
روف گاردن نیمه متمرکز که معمولا به صورت مدولار پرتابل انجام می شود و شرکت پالیزبام به عنوان یکی از معتبرترین مجریان و طراحان این روش در ایران آن را طراحی و اجرا می نماید روشی است مرکب و به نوعی تلفیقی از روف گاردن گسترده و متمرکز که به صورت پرتابل و قابل جابجایی اجرا می گردد.
در روش غیر متمرکز می توانیم با ایجاد تنوع در عمق کاشت انواع متنوعی از پوشش گیاهی را بکاریم و همچنین در کنار سبزینگی موجود با چیدمان مبلمان روف گاردن و اقلام مرتبطی مانند آبنما و آتشدان و… و ساخت سازه هایی مانند پرگولا و آلاچیق امکان نشیمن ساکنان را در روف گاردن فراهم نماییم.
یکی دیگر از دسته بندی های روف گاردن را می توان بر اساس کاربری و هدف از طراحی و اجرای روف گاردن معرفی نمود که در ادامه به بخشی از مهمترین کاربری های روف گاردن اشاره می شود.
1- بام باغ 2- زارعت عمودی 3- کافه روف گاردن (رستوران بام ) 4-روف گاردن اداری ۵-تالار عقد
بام باغ یا باغبام عبارت است از مفهوم رایج روف گاردن که به صورت عمومی قابل استفاده باشد که معمولا و خصوصا در ایران با ایجاد فضای سبز متنوع بر روی بام با کاشت انواعی از گل ها و گیاهان در کنار ایجاد یک یا چند فضای نشیمن مانند میز و نیمکت، آلاچیق، پرگولا، آتشگاه و … طراحی و اجرا می شود.
بام باغ گزینه معمول برای ساخت روف گاردن بر روی بام آپارتمان ها و برج های مسکونی می باشد که ساکنین آن بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن به فضایی سبز و ایمن دسترسی داشته باشند و از آن لذت بهره مند شوند.
کشاورزی یا زراعت عمودی (Vertical farming) به عنوان یکی از راه کارهای کشاورزی شهری می باشد که با گسترش شهرها و کمبود بسترهای کشاورزی به عنوان راهکاری جایگزین تعریف شده است.
یکی از موارد بهره برداری از روف گاردن، تجهیز و طراحی آن با هدف ایجاد بسترکاشت برای کاشت و پرورش محصولات غذایی و خوراکی می باشد خصوصا اینکه اجرای آن در ابعاد محدود می تواند گزینه ای جذاب برای پروش محصولاتی مانند گوجه، خیار، سیب زمینی و… به صورت ارگانیک و برای مصارف خانوار باشد. در صورتی هدف اقتصادی در اولویت باشد باید ابعاد قابل توجهی از روف گاردن به این منظور اختصاص داده شود و بسترکاشت به صورت چندطبقه ایجاد شود که بتوان حداکثر بهره اقتصادی را برد اما باید به وزن وارده بر سازه و ساختمان نیز توجه نمود که از حد مجاز تجاوز ننماید و همچنین سیستم آبیاری و تاسیسات دفع فاضلاب را نیز بدرستی و به صورت استاندارد نصب نمود که آسیبی را متوجه ساختمان ننماید. در صورتی هم که جنبه اقتصادی چندان اولویتی نداشته باشد می توان با تخصیص بخشی از روف به زراعت عمودی علاوه بر تولید محصولات سالم و تازه برای مصرف خانواده، این امکان را برای ساکنین خصوصا طیف بازنشسته و خانه نشین فراهم نمود که از لذت کشاورزی بهره مند شده و به سلامت جسمی و روحی آنها کمک شود.
اجرای روف گاردن بر روی بام ساختمان و مجتمع های تجاری با محوریت کافه یا رستوران به عنوان یکی از روش های استفاده بهینه از فضای بلااستفاده و گران قیمت این ساختمان ها می باشد که ارزش افزوده قابل توجهی را برای مالکین به همراه خواهد داشت.
کافه روف گاردن ها با ایجاد محیطی مناسب و تلفیقی از فضاهای پوشیده و سرباز در کنار استفاده از سبزینگی طبیعی، مورد علاقه بسیاری از افراد برای حضور و صرف غذا می باشند که می توانند به صورت چهارفصل از این محیط ها استفاده نمایند.
از جمله موارد مهمی که پالیزبام در طراحی و اجرای رستوران روف گاردن (رستوران بام) مد نظر قرار می دهد جایگذاری و ایجاد فضای سرو غذا، آشپزخانه، سرویس بهداشتی، تامین سیستم های گرمایش و سرمایش محیط باز، انبار، جانپناه مناسب و امن و… می باشد که تجربه خوبی را برای بهره برداران و مشتریان ایجاد نماید.
در ساختمان های اداری و بعضا تجاری که قصد افزایش فضای اداری را دارند و یا تمایل به ایجاد محیطی جذاب تر برای برگزاری جلسات اداری دارند روف گاردن گزینه ای مناسب و در دسترس می باشد.
در طراحی و اجرای روف گاردن اداری محوریت با ایجاد فضایی مناسب برای حضور کارکنان جهت انجام فعالیت های روتین اداری و یا برگزاری جلسات می باشد لذا ساخت آلاچیق های چهارفصل (آتریوم) از مهمترین بخش ها می باشد که باید متناسب با نیاز کارفرما و تعداد افرادی که بناست در آن مستقر شوند طراحی شود.
پس از تعریف فضای ادارای مد نظر باید نسبت به جایگذاری آیتم های لازم مانند آبدارخانه، فضای سبز، مسیر دسترسی و… اقدام نمود و همچنین سیستم گرمایش و سرمایش آتریوم نیز از ملزومات اصلی می باشد که در صورت عدم پیش بینی آن می تواند کارکرد روف گاردن را در گرما و سرما مختل نموده و کاربران نتوانند به درستی از آن استفاده نمایند.
انواع روف گاردن
عقد و عروسی و مراسمات مربوط به آن یکی از مواردی است که زوج های جوان و خانواده ها علاقه مندند با برگزاری آن در محیطی جذاب و متفاوت در آن خاطره سازی نموده و جشن بگیرند به همین دلیل هم تالار داران و یا محضرداران سعی در ایجاد محیطی مناسب و جذاب برای جذب مشتریان بیشتر را دارند.
یکی از گزینه هایی که به عنوان ایده ای نسبتا جدید روبه رواج است ساخت اتاق عقد در روف گاردن به صورت سرباز یا در محیطی نیمه پوشیده می باشد.
در این کاربری روف گاردن، طبیعتا محوریت با محل قرارگیری و نشیمن عروس و داماد و سفره عقد می باشد که باید توجه ویژه ای در اجرای جزییات آن داشت اما در کنار آن سایر آیتم ها نیز مهم بوده و باید با اضافه کردن مواردی مانند دیوار سبز، آبنما، جوی آب، آتشدان، انواع فلاورباکس ها و کاشت گیاهان چهارفصل و همچنین گیاهان گل دار فصلی، مسیر حرکت عروس و داماد و مهمانان، نورپردازی برای روشنایی و همچنین زیبایی محیط در شب و … اقدام نمود.
این محیط علاوه بر برگزاری مراسمات عقد می تواند به عنوان آتلیه ای برای عکاسی مدنظر باشد چرا که ایجاد فضای سبز و عناصر آب و آتش در کنار هم همیشه جذاب بوده و می توان در آن تصاویر متفاوتی را ثبت نمود.
پنج مورد فوق به عنوان نمونه های از تقسیم بندی انواع روف گاردن بر مبنای نوع کاربری عنوان شد و عمده موارد را نیز می توان در همین دسته بندی قرار داد اما مواردی دیگری نیز وجود دارند که بدلیل آمار پایین به آنها اشاره نشد مانند استفاده از روف گاردن به عنوان زمین بازی، کتابخانه، محلی برای نگهداری از حیوانات خانگی و …